اثر کاربرد جلبک سبز اسپیرولینا و زمان خواباندن بر شکل‌های شیمیایی کادمیم در یک خاک آهکی

کادمیم یکی از مهم­ترین عناصر سنگین در خاک است که به لحاظ زیست محیطی و سلامتی انسان حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر کاربرد جلبک سبز اسپیرولینا و زمان خواباندن بر شکل­های شیمیایی کادمیم در یک خاک آهکی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل (2×3×3) و در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل جلبک سبز اسپیرولینا در سه سطح (0، 500 و 1000 میلی­گرم در کیلوگرم خاک)، کادمیم در سه سطح (5، 20 و 40 میلی­گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات کادمیم CaSO4.6H2O) و زمان خواباندن (1 و 2 ماه) بود. نتایج نشان داد که در ماه اول، کاربرد جلبک به میزان 500 و 1000 میلی­گرم در کیلوگرم خاک در تمامی سطوح کادمیم، شکل تبادلی کادمیم را کاهش و شکل­های آلی، کربناتی و متصل به اکسید­های آهن و منگنز را افزایش داد. با گذشت زمان در ماه دوم، به علت تجزیۀ جلبک، از شکل آلی کادمیم کاسته شد و شکل محلول کادمیم (تبادلی) روند افزایشی داشت. بنابراین می­توان گفت هر چند کاربرد جلبک اسپیرولینا در ابتدا سبب کاهش زیست فراهمی و افزایش شکل­های آلی و کم­ محلول­تر فلزات می­گردد اما با گذشت زمان، افزایش زیست فراهمی فلز و در نتیجه افزایش قابلیت استفاده به­وسیلۀ گیاهان را به­دنبال خواهد داشت. لذا قبل از کاربرد جلبک به عنوان یک کود آلی، استفاده از آن در خاک­های آلوده با فلز کادمیم باید با احتیاط صورت گیرد. پیشنهاد می­شود که در مورد اسپرولینا تحقیقات بیشتری بر روی خاک­های مختلف و در زمان­های طولانی­تر خوابانیدن صورت گیرد.